Çayın hikayesi nasıl başladı?

Çay aslında Güney Asya’ya özgü bir bitkidir. Sri Lanka’dan Çin ve Hindistan’a kadar uzanır ve Afrika’nın bazı bölgelerinde de yöresel çay bitkileri bulunur.

Çayı sıcak suyla demleyerek içecek haline getirme fikri ise Çin’den çıkmıştır. İnsanlık tarihi kadar eski bir kültür ve medeniyet olan Çin, çay yapraklarının aromasının sıcak suyla birlikte kıvam kazandığının keşfedildiği yer oldu.

Bu tarihsellik nedeniyle çay, Çin’in milli içeceği olarak kabul edilir ancak zaman içerisinde çayı Çinlilerden daha fazla benimseyen milletler ortaya çıktı.

İngilizler ve çay

İngiltere, ana topraklarında tek bir çay bitkisi yetişmemiş olmasına rağmen dünyada çay ile birlikte anılan ülkelerden biridir. Aslında belki de çay bitkisi ile en geç tanışanlar da İngilizler olabilir.

Çayın İngiltere’ye gelişi ancak 1662’de, Portekizli bir kadın olan Catherine of Braganza aracılığıyla olur. Varlıklı ve asil bir kadın olan Branganza, etrafındaki aristokrat misafirlere çay demleyerek ikram eder ve zamanla çay içmek Londralıların vazgeçilmezi haline gelir.

Hindistan’da bulunan İngiliz tüccarlar, çayın ana karaya varışını haber alır almaz gemilerini bu bitkiyle doldurmaya başlarlar. 5 çayı tabiri ile özdeşleşen İngilizler, kendi yetiştiremedikleri bitkiyi ulusal içecekleri ilan ederler.

Poşet çayı kim buldu?

Çay, çağlar boyunca kurutulmuş veya taze bitki yapraklarının sıcak suda bekletilmesi ile yapılmıştır. Ancak bir gün bir Amerikalı, modern insanların çay içme şeklini değiştirecek bir buluşa imza attı. 

1904 yılında, tüm dünyaya çay ve kahve taşımacılığı yapan Amerikalı girişimci Thomas Sullivan, ürünleri gemisine doldurmadan önce ipek poşetlere doldurmayı akıl etti, böylece bitki yaprakları hava alabilecek, daha iyi dayanacaktı. Gemi kıyıya yanaştı, dağıtımı yapıldı. Aslında çayların poşetlerden çıkarılıp demlenmesi gerekiyordu, ancak insanlar çayı poşetiyle beraber sıcak suya koydular. Bir diğer deyişle, poşet çayın icadı tamamen bir yanlış anlamaydı.

Çay nasıl bu kadar popüler hale geldi?

Modern dünyada çay, kullanım kolaylığı ve faydaları sayesinde hızlıca yayıldı. Özellikle de sanayi devriminde ucuz olan bu içeceğin fabrikalarda ulaşılabilir hale gelmesinin rolü büyük oldu. Zaman içerisinde çayın faydalarının haberleri yayılmaya başladı. Romanlarda çay geçti, doktorlar yorgunluğa karşı çay tavsiye etti, zihin açıcı özelliği anlatıldı.

Çayın faydaları nelerdir? 

• Çay antioksidandır
• Vücuttaki hücre hasarını azaltmaya yardımcı olur.
• Kalp sağlığına iyi gelir.
• Kötü kolesterolü düşürür
• Bağırsak sağlığını güçlendirir
• Tansiyonu dengeler
• Felç riskini azaltır
• Kan şekerini dengeler
• Dikkat ve odaklanmaya yardımcı olur

Çay nasıl demlenir?

Çayın demlenme biçimi ülkelere göre değişir. Söz gelimi İngiltere’de çaya süt koyulması sık görülür.

Ülkemiz, rengi ve kokusu ile dünyanın en iyi çay içilen yerlerinden biri olarak kabul edilir. Tavşan kanı olarak da adlandırılan demli çay rengine ulaşmak her ne kadar kolay gibi görünse de birkaç önemli ipucunu kaçırdığınızda sonuç beklentileri karşılamayabilir.

Türk çayının iki farklı tarifi var

Çay demlemenin iki farklı yöntemi vardır. Her ikisi de eşit derecede lezzetli sonuç verse de aralarında demlenme süresi ve şekli açısından farklılık vardır.

En yaygın olan tarif, suyu kaynatıp çayın üzerine dökmek, çaydanlığın altını kısarak altta kaynayan suyun buharıyla üstteki çayın 10-15 dakika demlenmesini beklemektir. 

İkinci tarifte ise çayın üzerine suyu soğuk olarak eklemek, çaydanlığın altını orta ateşte açarak suyun buharıyla ısınmasını sağlamaktır. Birinci yöntemden biraz daha uzun sürebilir.

İyi çay demlemenin sırları 

• Demleme süresini bekleyin, yani çayın çökmesini. Erken alırsanız çay demlenmemiş olur, uzun süre bekletirseniz tadı acımaya başlar.
• Kaynayan suyu demin üzerine dökmeden evvel tozunun gitmesi için çayı soğuk suyla çalkalayabilirsiniz.
• Poşet çay demlenme süresini kısaltsa da rengini kazanmasını engeller, çayın kendine has kokusu da demlenme sürecinde yavaşça ortaya çıkacaktır. Poşet çayda bunları elde etmek zordur.
• İyi demlenmiş bir çayın demi, bardağın çeyreği kadar konduğunda orta kıvamda olmalıdır.
• İnce belli, küçük cam bardak kullanın, bu sayede çayınızı soğumadan içebilirsiniz. Bardağın camı ne kadar ince olursa aroması da o kadar korunur.
• Çeşme suyu değil içme suyu kullanın.
• Çayı şekersiz içmeyi deneyin, bitkinin gerçek aromasını ancak şekersizken alabilirsiniz.
• Seramik ya da porselen demlik kullanmak çok daha iyi sonuç verecektir.