Sosyal korumaya ayrılan hükümet harcamaları ve özellikle emeklilik sistemi için yapılan kamu harcamalarının miktar ve oranı çalışma hayatının ve sosyal politikanın en önemli gündemlerinden biri olmaya devam ediyor.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Araştırma Merkezi’nin Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine dayanarak hazırladığı rapora göre, Türkiye'de emekliler için yapılan kamu harcamaları GSYH'nin yüzde 4,3'ü iken dünya ortalaması 7,9, Doğu Avrupa'da yüzde 9,3, Batı Avrupa'da yüzde 11,3.
DİSK-Ar raporunda yapılan açıklama şöyle:
"Yüksek gelir sahibi ülkelerde sosyal koruma harcamalarının GSYH’den aldığı pay yüzde 26
civarındadır. Türkiye Hükümeti ise sosyal koruma harcamalarının GSYH’sinin yüzde 10,5’i
kadar kaynak ayırmakta.
Sosyal koruma harcamalarının GSYH’den aldığı pay düşük gelirli ülkelerde sağlık harcamaları dahil yüzde 2 iken sağlık harcamaları hariç yüzde 0,8’e düşmektedir. Sosyal koruma harcamalarına ayrılan pay düşük, orta gelir ve yüksek gelir sahibi ülkelerde artmaktadır.
Düşük gelirli ülkelerde sağlık hariç sosyal koruma harcamaları GSYH’nin yüzde 0,8’i iken
düşük-orta gelirli ülkelerde yüzde 4,2, Arap ülkelerinde yüzde 4,6, yüksek gelirli ülkelerde
yüzde 16,2, Kuzey Amerika yüzde 16,5, Batı, Kuzey ve Güney Avrupa yüzde 19,2 kaynak
ayırıyor. Türkiye’de ise bu oran yüzde 6,9’a kadar geriliyor.
Yüksek gelirli ülkelerde ortalama emeklilik harcamalarının payı yüzde 9’a, Batı, Kuzey ve
Güney Avrupa’da yüzde 11’e yükselmektedir. Düşük gelirli ülkelerde emeklilik harcamaları
GSYH’nin yüzde 0,2’sini oluştururken Türkiye ise emeklilik harcamalarına GSYH’sinin yüzde
4,3’ü kadar kaynak ayırmaktadır.
Seçilmiş ülkelere göre sosyal koruma harcamalarına (sağlık dahil) en fazla pay ayıran ilk üç
ülke yüzde 34,1 ile Fransa, yüzde 33,1 ile Finlandiya ve yüzde 30,4 ile İtalya iken en az pay
ayıran üç ülke ise yüzde 8,7 ile Ermenistan, yüzde 9,5 ile Irak ve yüzde 10,2 ile Azerbaycan’dır.
Türkiye, sosyal koruma harcamalarına ayırdığı yüzde 10,5’lik GSYH payıyla dördüncü
sıradadır.
Seçilmiş ülkelere göre emeklilik harcamalarına en fazla kaynak ayıran ilk üç ülke yüzde 16,9
ile İtalya, yüzde 16,3 ile Yunanistan ve yüzde 14,7 ile Fransa’dır. Türkiye’de kamu emeklilik
harcamaları GSYH ‘nin yüzde 4,3’üne karşılık gelmektedir. Türkiye emekliliklere en az kamu
kaynağı ayıran ülkeler arasındadır.
Türkiye’de emekli aylıklarının artırılmasına ilişkin “kaynak yok” iddialarının gerçeği
yansıtmadığı ve Türkiye’nin emeklilere GSYH’den pay vermeyi tercih etmediği, ILO tarafından
yayımlanan rapor aracılığıyla bir kez daha ortaya kondu.
* Haberin görseli Shutterstock'tan servis edilmiştir.
