Hayatınızdan çaldığınız 8 dakika, özgüveninizi kaybetmenize, hatta yeme bozukluğu yaşamanıza bile neden olabiliyor. Evet, biraz iddialı ama üniversite düzeyinde yapılan araştırma bunu söylüyor.
Siz, hayatınızda TikTok’a kaç dakikanızı ya da kaç saatinizi ayırıyorsunuz? Bu soruyu, yakınlarınız, özellikle ergenlik çağındaki çocuklarınız için de yanıtlamaya çalışın. Çünkü çalışma, bazı TikTok içeriklerinin ruh sağlığına zararlı olabileceğini ortaya koyuyor.
Avustralya'daki Charles Sturt Üniversitesi'nde yapılan araştırmaya göre, popüler sosyal medya platformunda çok fazla zaman geçirmek, özellikle de anoreksiyaya övgü nitelikli içerikleri izlemek, genç kadınların özgüvenine zarar verebiliyor ve yeme bozukluğu riskini artırabiliyor. Anoreksiya, kişinin kilosundan memnun olmaması nedeniyle, kendini aşırı zorlu ve devam ettirmesi neredeyse imkansız beslenme alışkanlıklarına zorlaması olarak kendini gösteriyor.
Bu, aşina olduğunuz bir bilgi ya da tahmin olabilir. Ama araştırmayı daha da dikkat çekici kılan, bu etkiyi yaratması için TikTok’ta geçirilen sürenin kısalığı… Sadece 8 dakika! Evet, yanlış okumadınız, sadece 8 dakika bile olumsuz etki bırakmaya yetiyor.
Açılımı, ‘Halk Bilim Kütüphanesi’ olan Plos One platformunda yayınlanan bulgular hakkında araştırmacılar şunları söyledi:
“Çalışmamız, üstü kapalı ya da açık bir şekilde anoreksiya destekçisi TikTok içeriklerine 10 dakikadan daha kısa süre bile maruz kalmanın, vücut imajı ve görünüm ideallerinin içselleştirilmesi üzerinde, anında olumsuz sonuçlara yol açtığını gösterdi."
Araştırmacıların şu cümlesi de çarpıcı:
"Anoreksiya yanlısı açık içerik aranmasa ve TikTok kullanımı kısa süreli olsa bile, genç kadın TikTok kullanıcıları için psikolojik zarar oluşabilir.”
Araştırmaya 18-28 yaş arasında 273 kadın katıldı. Onlara öncelikle TikTok kullanımları, vücut imajları ve güzellik standartlarına yönelik tutumları hakkında sorular soruldu. Araştırmacılar düzensiz yeme belirtilerini araştırdı ve ‘saf’ veya ‘sağlıklı’ gıdalara yönelik sağlıksız bir takıntı olan ortoreksiya riskini hesapladı. Bir çeşit yeme bozukluğu olan ‘ortoreksiya’, kilo verme isteğinden ziyade sağlıklı olma isteğiyle ortaya çıkıyor. Kişiler, besinlerin miktarından çok içeriğine yoğunlaşıyorlar.
Katılımcıların yarısı, TikTok'tan, kendilerini aç bırakan genç kadınların yer aldığı; buz yeme, sakız çiğneme gibi kilo verme ipuçları anlatan 7 ila 8 dakikalık düzensiz yeme içeriğini izledi.
Diğer katılımcılar doğa, yemek pişirme, hayvanlar veya komedi içerikli videoları izledi.
Her iki grup da videoları izledikten sonra beden imajından memnuniyette azalma bildirdi. Anoreksiya yanlısı içeriğe maruz kalanlar, zayıf olmanın önemli olduğu inancını içselleştirirken, kendilerini özellikle daha kötü hissettiklerini belirtti.
Araştırmacılar, TikTok'u günde iki saatten fazla kullanan kadınların daha fazla düzensiz yeme davranışı bildirdiğini açıkladı.
Çalışmayı yapanlar, bu sorunla mücadele etmek için anoreksiya, yeme bozukluğu ve vücutla ilgili TikTok içerikleri hakkında daha sıkı kontroller ve düzenlemeler yapılmasını öneriyor.
Araştırmacılar, tehlikeli içerikleri silmek için #anoreksiya gibi etiket aramalarının engellenmesi de dahil olmak üzere mevcut adımlar atıldığını, ancak kullanıcıların bu engelleri aşmasının çeşitli yolları olduğunu, dolayısıyla daha fazla düzenleme gerektiğini belirtiyor.
2016’da açılan TikTok platformunun 2024 itibarıyla kullanıcı sayısı 1 milyarı geçti. İşte bazı TikTok rakamları:
. Kullanıcılar günde 58 dakika 24 saniyesini TikTok’ta geçiriyor.
. Bir ayda TikTok’ta geçirilen ortalama süre 23 saat 30 dakika.
. ABD’de gençlerin yüzde 22’si her gün 2-3 saatini TikTok’ta geçiriyor.
. Türkiye’de kullanıcı başına aylık sosyal medya kullanımında ilk sırayı 21 saat 24 dakika ile Instagram alıyor. İkinci sırada ise 20 saat 54 dakika ile TikTok var.
