Son dönemde Kredi ve Yurtlar Kurumu'na (KYK) bağlı bazı yurtlarda meydana gelen asansör kazaları endişeye yol açtı. Aydın'da Güzelhisar Kız Öğrenci Yurdu'nda Zeren Ertaş adlı öğrencini yaşamını yitirdiği kazanın ardında bu tedirginlik gittikçe arttı.
Feci olayla ilgili açılan davada Ertaş'ın asansörde sıkışarak hayatını kaybetmesiyle ilgili tutuklu sanıklar asansör firmasının sahibi ve 3 mühendisin 3 yıldan 22,5 yıla kadar hapsi istendi. Hazırlanan iddianamede asansör bakım firması yetkilisi tutuklu sanık Mustafa Büyükyapıcı'nın asansörün fren sistemi olan 'UCM' sistemini önceden devre dışı bırakması nedeniyle kazanın meydana geldiğine dikkat çekildi.
İddianamede, "UCM sisteminin kapıları açıkken kabinin kontrolsüz şekilde hareket etmesini engelleyen bir güvenlik ekipmanı olduğu, kaza anında bu sistemin devreye girmemesi nedeniyle sanığın kusurunun ağır olduğu, asli kusurlu olarak değerlendirildiği" ifadelerine yer verildi.
Bugün ise yeni bir korkutan haber geldi. Ordu'nun Altınordu ilçesindeki Mehmet Fuad Köprülü KYK Kız Öğrenci Yurdu'nda içerisinde öğrencilerin bulunduğu sırada arızalanan asansör, 1'inci kat ile zemin kat arasında kaldı. Asansörde kalan 10 öğrenci, 45 dakikalık çalışma sonucu mahsur kaldıkları yerden çıkarıldı. Yurt bahçesinde toplanan öğrenciler, yaşanan olayı protesto etti.
DHA'da yer alan habere göre de Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü'nden yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, 15 kişi kapasiteli asansörün 12 Eylül 2024 tarihine kadar mavi etiketinin bulunduğu belirtilerek, "5'inci katta iki öğrenci asansöre binip zemin katta asansörden çıkmış, zemin kata gelen asansöre 8-10 arası öğrenci binmiş, asansör -1'e çağrılmış fakat arıza yapıp 0 ile -1 arasında kalan asansör otomatik olarak devre dışı kalmıştır. Arada kalan asansörün kapıları yetkili servis tarafından açılmış olup öğrenciler asansöre bindikleri zemin katta asansörden sorunsuz bir şekilde çıkarılmıştır. Asansör 15 kişi kapasiteli olup 12.09.2024 tarihine kadar yetkili firma tarafından onaylanmış mavi etiketlidir" denildi.
Öğrencilerin asansör kapısını tekmelemesi nedeniyle kapının geç açıldığına yer verilen açıklamada, "Asansör kapısının geç açılma nedeni; öğrencilerin panikle kapılara zarar vermesinden dolayı kapı anahtarla açılamamıştır" ifadeleri kullanıldı.Öte yandan açıklamayla, olaya ilişkin güvenlik kamerası görüntüleri de kamuoyuyla paylaşıldı.
Rize'de de KYK'ya bağlı kız öğrenci yurdunda da geçtiğimiz kasım ayında boş asansör, arıza nedeniyle zemine çakıldı. Çıktığı asansörün gürültüyle çakılması üzerine fenalık geçiren üniversiteli Seranur D., tedbir amaçlı hastaneye kaldırıldı. Yurt binasından çıkan öğrenciler durumu protesto etti.
Yine geçtiğimiz ekim ayında Çorum'da KYK'ya bağlı İskilipli Atıf Hoca Kız Öğrenci Yurdu´nda arızalanan asansörde 6 öğrenci mahsur kaldı. Yurt bahçesine çıkan öğrenciler olayı protesto etti.
Yine ekim ayında Bartın Üniversitesi'nin Ağdacı yerleşkesinde bulunan Kredi Yurtlar Kurumu'na (KYK) bağlı kız öğrenci yurdunda 2´si öğrenci 1 temizlik görevlisi, -1´e inmek istedikleri sırada asansörün sarsılmasıyla korku dolu anlar yaşadı. Öğrenciler sarsılan asansör nedeniyle olayı protesto etti.
Sivas'ta yine geçtiğimiz ekim ayında Binali Yıldırım Yurt Kampüsü Kız öğrenci yurdunda 5 öğrencinin bindiği asansör yurdun 7. katında bilinmeyen bir nedenle arızalandı. Asansörün arızalanması üzerine öğrencilerin asansörde kaldığını fark eden diğer öğrenciler ekiplere haber verdi. Ekiplerinin müdahalesinin ardından öğrenciler asansör içerisinden çıkarıldı. Asansörde bulunan hiçbir öğrenci yaralanmadı. 10 bin kişinin bulunduğu yurtta öğrencilerin büyük çoğunluğu yurt bahçesine inerek tepki gösterdi.
Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Asansör Birim Sorumlusu Coşkun İlter, KYK yurtlarındakiler dahil her asansör için aylık ve yıllık bakımların gerekli olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:
"Asansör kazalarıyla ilgili olarak burada en başta dikkat edilmesi gereken nokta projelendirme aşaması ve uygun bir şekilde denetimlerin yapılmasıdır. Aydın'da bir üniversite öğrencisinin hayatını kaybettiği olayda asansörün UCM sistemlerinin yani kapı açıkken asansörün rastgele hareket etmesini engelleyen sistemin çalışmadığı belirlendi. Bu sistem çalıştığında asansör en fazla 1 metre hareket eder. Diğer KYK yurtlarındaki sorunların ne olduğunu tam olarak bilemiyoruz ama asansörlerde genellikle karşımıza çıkan sorunlar UCM dışında kabin ve karşı ağırlık sorunu, aşırı yük sorunu ve fren sistemleri sorunları olabiliyor. Karşı ağırlıkta kabin yanında dengeyi sağlayan bir mekanizma oluyor. Bu asansörde dengeyi sağlıyor. Bu sistemde denge sorunu tam yapılmamış olabiliyor. Aşırı yük sisteminde de kişi sayısı fazla olunca sorunlar yaşanabiliyor. Tüm bunların önlenmesi için aylık bakımların mutlaka yapılması gerekiyor. Aylık bakım dışında bir de yıllık denetimler var. Burada çeşitli testler yapılıyor aylık bakımlardan daha kapsamlı olarak tüm bunların dikkatli bir şekilde yapılması gerekiyor.
Öte yandan maliyetlerine gelince asansör bakımlarında yıllık denetimleri A tipi muayene kuruluşları yapar. Bakanlığın belirlediği rakamlara göre minimum denetim ücreti 1501 TL'dir. Asansör kırmızıya girerse 60 gün içinde eksikleri tamamlanmak zorundadır. 60 gün sonra biz gidip inceleriz ve hala sorun devam ediyorsa belediyeye bildiririz. Belediye de bu kapsamda asansörü mühürler. Denetimlerde çıkan sonuçlarda kırmızı renk güvensiz, sarı kusurlu, mavi hafif kusurlu ve yeşil de sorunsuz anlamına gelir. Aylık bakımlara gelince bunlar ilgili firma tarafından yapılır ve ücretleri de serbest piyasaya göredir."
