Türkiye günlerdir yenidoğan çetesini konuşuyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) haksız yere para almak için yeni doğan bebeklerin günlerce gereksiz şekilde hastanelerde yoğun bakımda tutulduğu, bu sırada bazı bebeklerin yaşamını yitirdiği ortaya çıktı. Vicdanları sızlatan bu skandal, gözleri özel hastanelere çevirdi.
Sosyal Güvenlik Kurumu, hastanelere giden hasta sayısı, hasta başına yapılan ortalama fatura maliyeti ile hastane gruplarına ödenen fatura tutarını düzenli şekilde yayımlıyor. Aslında SGK bu verileri daha evvel sosyal güvenlik kurumları birleştirilmeden önceki döneme kadar uzanacak şekilde yayımlarken, artık sadece 2009 sonrasını yayımlıyor.
SGK’nın verilerinde dikkat çekici unsurlar bulunuyor. Vatandaşların özel hastanelerden hızla uzaklaştığı, buna karşılık özel hastanelerin hasta başına çıkardığı faturaların diğer hastanelerden daha hızlı arttığı görülüyor.
SGK üzerinden sağlık hizmeti alan vatandaşlar 2010 yılında hastanelere toplam 276,6 milyon müracaatta bulundu. Bu müracaatların 71,5 milyonu özel hastanelere gerçekleştirildi. Özel hastanelere yapılan müracaatların toplam müracaat sayısı içindeki payı 2010 yılında yüzde 25,8 oldu. Bu oran 2011 yılında ise yüzde 27,1’e ulaştı.
İzleyen yıllarda özel hastanelere giden hasta sayısı artmaya devam etmekle birlikte özel hastanelerin toplam müracaatlar içindeki payı giderek azaldı. 2013 yılında hastanelere yapılan toplam 421,4 milyon müracaatın 91,4 milyonu özel hastanelere gerçekleştirildi. Ancak 2014 yılından itibaren özel hastanelere giden hasta sayısı da sürekli düşmeye başladı. Nitekim 2023 yılında SGK üzerinden hastanelere yapılan toplam müracaat sayısı 606,7 milyona çıkmasına karşın, özel hastanelere yapılan müracaatlar 68,5 milyona geriledi. Özel hastanelere yapılan müracaatların toplam içindeki payı 2011 yılında yüzde 27,1 iken 2023 yılında yüzde 11,3’e kadar düştü.
GİDEN HASTA SAYISI AZALDI AMA FATURA ARTTI
SGK hastaneleri ikinci basamak devlet hastaneleri, üçüncü basamak devlet hastaneleri, özel hastaneler ve üniversite hastaneleri olmak üzere dört grupta sınıflandırıyor. Özel hastaneler ikinci basamak olarak kabul ediliyor. Vakıf üniversitesi hastaneleri ise üniversite hastaneleri içinde sayılıyor.
İkinci basamak hastaneler eğitim ve araştırma hastaneleri ile şehir hastaneleri dışında kalan devlet hastanelerini ifade ediyor. Özel hastaneler de bu grupta yer alıyor.
SGK tarafından özel hastanelere yapılan fatura ödemelerinin toplam ödemelerdeki payı 2010 yılında yüzde 27,53 oldu. 2011 yılında yüzde 28,12’ye çıktıktan sonra izleyen yıllarda azaldı. Ancak, özel hastanelere ödenen fatura tutarındaki azalma bu hastanelere yapılan müracaat sayısındaki azalmaya göre daha yavaş oldu. Örneğin, özel hastanelerin toplam müracaatlar içindeki payının yüzde 11,3’te kaldığı 2023 yılında toplam fatura ödemelerindeki payı ise yüzde 16,94 oldu.
MÜRACAAT BAŞINA FATURA MALİYETİ DEVLET HASTANESİNİN 2,8 KATI
2010 yılında ikinci basamak devlet hastanelerinde müracaat başına fatura maliyeti 43,3 TL iken özel hastanelerde 70,8 TL oldu. Özel hastanelerdeki fatura maliyeti muadili devlet hastanesinin 1,6 katı düzeyinde gerçekleşti.
2023 yılında ise ikinci basamak devlet hastanesinde müracaat başına fatura maliyeti 183,90 TL olurken, özel hastanelerde bu maliyet 512,19 TL oldu. Özel hastanelerdeki müracaat başına fatura maliyeti muadili devlet hastanelerinin 2,8 katı olarak gerçekleşti. Bu eğilim 2024 yılının ilk 6 aylık döneminde de devam etti. İkinci basamak devlet hastanelerinde müracaat başına fatura maliyeti 282 TL iken özel hastanelerde 801,23 TL oldu.
Büyük çaplı ameliyatlar ve ağır tedaviler üçüncü basamak devlet hastaneleri ile üniversite hastanelerinde yapılıyor. Dolayısıyla bu hastanelerde müracaat başına fatura maliyeti daha yüksek oluyor. 2010 yılında müracaat başına fatura maliyeti üçüncü basamak devlet hastanesinde 80,90 TL, üniversite hastanesinde ise 170,60 TL oldu. İkisi de özel hastanelerin üzerinde gerçekleşti.
2010 yılından itibaren özel hastanelere giden hasta başına ödenen faturalar üçüncü basamak devlet hastanelerini geçerken, üniversite hastanelerine yaklaşmaya başladı. Bu yılın ilk 6 aylık döneminde özel hastanelerde hasta başına fatura 801,23 TL olurken, üçüncü basamak devlet hastanesinde 564,56 TL, üniversite hastanelerinde ise 1.347 TL oldu. 2023 yılında özel hastanelerde hasta başına fatura 512,19 TL olurken, üçüncü basamak devlet hastanesinde 379,31 TL, üniversite hastanesinde ise 880,42 TL olarak gerçekleşti.
