Uzun vadeli yatırım araçlarının son yıllarda yükselen yıldızı alternatif yatırım fonlarına erişim, Fonmap uygulamasıyla dijitalleşerek kolaylaştı. Alternatif yatırım fonlarının amiral gemileri Girişim Sermayesi Yatırım Fonları (GSYF) ve Gayrimenkul Yatırım Fonları’na (GYF) dijital ortamda erişimin sağlanmasıyla, Türkiye girişim ekosisteminde ve büyük ölçekli gayrimenkullere erişim mümkün oldu. Uygulama ile yatırımcılar, evrakla uğraşmadan GSYF ve GYF’lere, yani bir diğer deyişle geleceğin unicorn’larına, büyüme potansiyeli yüksek girişimlere ve AVM, lojistik merkezi, ofis, arsa, konut projesi gibi getiri potansiyeli yüksek gayrimenkullere yatırım yapabiliyor, uzun vadeli tasarruflarını değerlendirebiliyor.
Alternatif yatırım fonları pazarının Türkiye’deki geçmişi 10 yıl gibi kısa süre olmasına rağmen, son yıllarda küresel piyasalara paralel hızlı büyüme gösterdi. GSYF ve GYF pazarının büyüklüğü, temmuz ayı sonu itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 154 artarak 283,5 milyar TL’ye ulaştı. SPK verilerine göre, 33 portföy yönetim şirketi (PYŞ) tarafından ihracı onaylanmış 165 GYF, 46 PYŞ tarafından ihraç edilmiş 287 GSYF bulunuyor.
Yakın zamana kadar, bireysel yatırımcıların bu fonlara erişimi kolay olmadığı için bu fonları alan bireysel yatırımcı sayısı da kısıtlı kaldı. Platformdan önce nitelikli bireysel yatırımcılar, portföyüne herhangi bir GSYF ve GYF eklemek istediğinde, o fonu ihraç eden portföy yönetim şirketine bizzat başvurması gerekiyor, saklama hesabı açılması için yüzlerce sayfalık sözleşmelerin her sayfasının imzalanması gerekiyordu. Dijital uygulama kayıt ve hesap açma sürecini dijitalleştiriyor. Çipli kimlik kartları, telefonların NFC özelliğini kullanan uygulama, müşteri temsilcisiyle yapılan canlı görüntülü görüşme ile tüm süreçleri dijital ortamda tamamlanıyor.
Fintek alanında dünyanın en hızlı büyüyen şirketlerinden olan Colendi’ye yatırım yapan Colendi GSYF, Fonmap uygulamasındaki fonlar arasında yer alıyor. Geçtiğimiz mayıs ayında, aralarında Migros ve Citi'nin de bulunduğu yatırımcılardan 65 milyon dolar yatırım alan ve Ticaret Bakanlığı’nın Turcorn programındaki Colendi, 700 milyon dolar değerlemeyle sene sonunda unicorn olmaya en yakın adaylardan bir tanesi olarak gösteriliyor.
Türkiye’nin e-ticaret hacmi hızla artarken, her seviyeden işletmenin hiçbir teknoloji yatırımına gerek kalmadan e-ticaret platformunu hayata geçirmesini sağlayan ve nisan ayında 20 milyon dolar yatırım alan İkas’a da yine Fonmap uygulamasından İkas GSYF alarak ortak olunabiliyor. Son 2 yılda 18 kat büyüyen Joygame’e ise halka arz öncesinde Joygame Pre-IPO GSYF ile yatırım yapılabiliyor. Bu yıl 150 milyar dolara ulaşması beklenen uluslararası dijital para transferi sektöründe büyüyen PayPorter’a da Payporter GSYF alarak yatırım yapılabiliyor. Türkiye’de tüketicilerin giderek daha fazla ilgi gösterdiği yenilenmiş telefon pazarının Katar ve Azerbaycan açılımıyla büyümesine devam eden oyuncusu EasyCep’e de EasyCep GSYF ile ortak olmak mümkün.
Fonmap üzerinden GYF’lere yatırım yapan yatırımcılar, kendi başlarına alamayacakları AVM’lere, otel, lojistik veya iş merkezi gibi ticari mülklere, konut projelerine veya her tür arsaya yatırım yapabiliyor. Ayrıca gayrimenkullerin değer artışından ve/veya kira gelirinden faydalanabiliyor.
Türkiye’de şimdilik GSYF ve GYF’lerle sınırlı olan alternatif yatırım araçları, gelişmiş piyasalarda kıymetli metaller, maden hakları, sanat eserleri ve hatta şarap koleksiyonları gibi çok daha geniş bir kapsama sahip.
CAIA verilerine göre 20 yıl önce alternatif yatırım fonlarının büyüklüğü yaklaşık 4,8 trilyon dolar düzeyindeydi ve bu yatırımlar global varlık yönetimi portföyünün yüzde 6’sını oluşturuyordu. Bugün ise küresel alternatif yatırım fonları pazarının büyüklüğü 22 trilyon dolar seviyesine erişti ve global varlık yönetimi portföyünün yüzde 15’ini oluşturuyor.
Alternatif yatırım fonları, getiri açısından da yatırımcısını mutlu ediyor. İsviçre merkezli UBS’in 5 Temmuz 2024 tarihli raporuna göre, alternatif araçlarla dengeli oluşturulmuş bir portföy, sadece tahvil ve hisse senetlerinden oluşan bir portföye göre daha fazla getiri sağlıyor.
Fonmap uygulamasında yatırımcı kabulüne devam eden iki GYF, 50 bin TL’den başlayan tutarlarla gayrimenkul yatırımı yapma olanağı sağlıyor. Bunlardan Türkiye gayrimenkul yatırım fonları sektörünün ilk etki yatırımı da olan Re-Pie Portföy İzmir Tarihi Kemeraltı GYF, İzmir’in kalbi olarak gösterilen tarihi Kemeraltı Çarşısı’na yatırım imkânı sunuyor. Etki yatırımı ile finansal getirinin yanı sıra ölçülebilir pozitif sosyal, ekonomik veya çevresel etki elde etmek hedefleniyor.
İzmir’in 2 bin 500 yıllık tarihe sahip Kemeraltı Çarşısı ve çevresi, 2012 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Kültür Bakanlığı’nın da katılımıyla kurulan TARKEM tarafından kapsamlı bir proje ile yenileniyor.
